top of page
Κατερίνα Νικολέτου

Φόβος και φοβίες: Πως να τα Αντιμετωπίσετε

Έγινε ενημέρωση: 22 Μαΐ

Είναι σύνηθες στην καθημερινότητα να μας καταβάλλουν φόβοι για διάφορα πράγματα, και να ανησυχούμε για αυτά χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής μας. Για κάποιους ανθρώπους όμως μπορεί οι φόβοι αυτοί να είναι τόσο σημαντικοί ώστε να τους επηρεάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι παράλογοι φόβοι μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή επειδή σχετίζονται με υψηλά επίπεδα άγχους. Ένας τέτοιος έντονος φόβος είναι επίσης γνωστός ως φοβία. Ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει φόβο για κάτι ως παιδί, αλλά το ίδιο είναι δυνατό και στην ενήλικη ζωή. Το να κατανοήσετε τις διαφορές και να αντιμετωπίσετε τον παράλογο φόβο είναι απαραίτητο γιατί διαφορετικά μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που ζείτε.

Φόβος και φοβίες: πως να τα αντιμετωπίσετε

Πώς αντιμετοπίζονται οι φοβίες;

Κατανόηση των πτυχών του φόβου

Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι ο φόβος είναι μια φυσική και απαραίτητη πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι ένα σημαντικό συναίσθημα που αφορά παγκοσμίως τους ανθρώπους απο την αρχή της ανάπτυξης τους. Αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποι μοιράζονται κοινούς φόβους, όπως ο φόβος να πετάξουν ή να μείνουν μόνοι στο σκοτάδι. Ο φόβος είναι ένα μήνυμα που μας αποτρέπει απο το να κινδυνεύσουμε ή να πληγωθούμε. Ξέρετε ότι ορισμένα πράγματα μπορεί να οδηγήσουν σε σωματική βλάβη. Επομένως, το να νιώθετε φόβο σας οδηγεί στη λήψη μέτρων ή προφυλάξεων για την αποφυγή συνεπειών. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται κάτι, δεν είναι σαφές γιατί οι άνθρωποι βιώνουν διαφορετικά επίπεδα φόβου για τα ίδια πράγματα.

Όταν νιώθετε φόβο, το σώμα σας αντιδρά σε ένα ερέθισμα. Αυτό το ερέθισμα παρακίνησε τον εγκέφαλό σας να ανταποκριθεί με φόβο. Μερικές φορές ο φόβος συνδέεται με μια εμπειρία. Άλλες φορές μπορεί να σκέφτεστε το χειρότερο αποτέλεσμα ή κάτι που μπορεί να μην ισχύει καθόλου σαν συνέπεια και παρολαυτα να εξακολουθείτε να νιωθετε έτσι. Ένα άτομο μπορεί να αλλάξει τις συνήθειες ζωής του ή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγει να κάνει κάτι λόγω φόβου. Μόλις καταλάβετε τι προκαλεί τους φόβους σας, μπορείτε να λάβετε τα κατάλληλα μέτρα για να τους ξεπεράσετε. Μπορεί να περιλαμβάνει συνεργασία με έναν θεραπευτή για να μάθετε περισσότερα για τα συναισθήματά σας πίσω από τον φόβο σας.

Φυσιολογικός Και Παράλογος Φόβος

Ο φόβος είναι ένα υγιές συναίσθημα, ειδικά στο παιδί. Μπορεί να βιώσετε φόβο που θεωρείται φυσιολογικός, υγιής ή σωτήριος, ανάλογα με την κατάσταση. Η απόκριση μάχης ή φυγής είναι ειδικά σχεδιασμένη για τον φόβο και επιτρέπει στο σώμα να είναι σε εγρήγορση και έτοιμο να προστατευτεί όταν φοβάστε. Σε αυτό το σημείο, αυτό το είδος φόβου μπορεί να είναι υγιές, ακόμα κι αν δεν φαίνεται θετικό. Το πώς αντιλαμβάνεστε τα πράγματα γύρω σας καθώς μεγαλώνετε επηρεάζει τους φόβους σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι φόβοι, όπως ο φόβος της πτήσης ή του σκοταδιού εξελίσσονται και τελικά παύουν να απασχολούν τους περισσότερους ανθρώπους.

Μερικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν παράλογους φόβους που τους εμποδίζουν να ζήσουν τη ζωή τους ή να εμπλακούν σε νέες εμπειρίες. Η εστίαση σε μια συγκεκριμένη πτυχή ενος ερεθίσματος θα μπορούσε να κάνει ένα άτομο πιο φοβισμένο. Κάποιος μπορεί να φοβάται κάτι που δεν είναι αλήθεια ή να μην υπάρχουν τα κατάλληλα στοιχεία που να δικαιολογούν το συναίσθημα εξαρχής.

Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να φοβάται να πετάξει επειδή δεν θέλει να είναι σε ένα αεροπλάνο αν κάτι πάει στραβά. Αντίστοιχα κάποιοι αρνούνται να μπουν σε ασανσέρ ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουν τη σκάλα για να μεταβούν στον έκτο όροφο μιας πολυκατοικίας. Κάποιος που φοβάται τις αράχνες μπορεί να τις φοβάται μόνο και μόνο από την όψη τους. Κάποιος που φοβάται τα ύψη μπορεί να αποφύγει να οδηγήσει πάνω από γέφυρες ή να βρεθεί οπουδήποτε ψηλά. Κάποιος μπορεί να τρέμει στην ιδέα των φιδιών ακόμα και αν τα έχει δει μόνο στην τηλεόραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι φόβοι είναι γνωστοί ως φοβίες και συνοδεύονται από σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα. Εάν πιστεύετε ότι έχετε έναν παράλογο φόβο που παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας, μπορείτε να λάβετε βοήθεια μέσω θεραπείας ή ειδικού ψυχικής υγείας.

Γιατί το να απαλλαγείτε από τους φόβους σας είναι ζωτικής σημασίας

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν ότι μπορούν να προχωρήσουν και να παραβλέψουν τους φόβους τους ή να αμφιβάλλουν ότι είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχούν, αλλά αυτό μπορεί να μην ισχύει. Ο φόβος έχει τον τρόπο να κυριαρχεί στη ζωή σας, αφήνοντας πολλούς ανικανοποίητους και ανίσχυρους. Οι άνθρωποι μπορεί να μην αναγνωρίζουν πώς τους κρατά ο φόβος. Μπορεί να μην βλέπουν πώς έχει γίνει πρόβλημα στη ζωή τους. Άλλοι ξέρουν ποιοι είναι οι φόβοι τους, αλλά μάλλον κρύβονται πίσω απο αυτούς αντί να τους αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο.

Δυστυχώς, το να μην προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε τους φόβους σας μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ικανοποίησης αργότερα στη ζωή. Ο φόβος θα σας στερήσει πράγματα και εμπειρίες. Είναι σημαντικό να ξεκινήσετε να κάνετε κάτι για αυτό. Μερικές φορές ο φόβος οδηγεί σε αναβολή των πραγμάτων. Οι άνθρωποι σκόπιμα θέτουν τα πράγματα σε αναμονή επειδή φοβούνται, νομίζοντας ότι κάνουν κάτι που τους βοηθά αλλά τελικά απλώς αναβάλλουν τη δυσαρέσκεια που βιώνουν για αργότερα, εμποδίζοντας τελικά την επίτευξη προσωπικών στόχων.

Οι σκέψεις ενός ατόμου γίνονται υπερβολικές όταν υπάρχει φόβος και άγχος. Ουσιαστικά είναι μια πρόκληση για τη λογική. Ο φόβος μπορεί να επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων και θα μπορούσε να οδηγήσει σε λάθος επιλογές.

Πώς να αναγνωρίσετε ότι χρειάζεστε βοήθεια

Οι παράλογοι φόβοι δεν είναι απαραίτητο να οδηγήσουν σε διαταραχές στην καθημερινή ζωή. Ένα άτομο μπορεί να φοβάται να πετάξει αλλά αυτός ο φόβος να μην τον εμποδίσει ποτέ, γιατί μπορεί να μην χρειαστεί να μπει σε αεροπλάνο. Ωστόσο, ένα άτομο μπορεί να έχει έναν φόβο που επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων στην καθημερινή του ζωή. Για παράδειγμα, μπορεί να φοβάστε τα πλήθη, και για αυτό να επιλέξετε να μείνετε σπίτι αντί να ασχολείστε με υπαίθριες δραστηριότητες που σας αρέσουν. Προσωπικοί φόβοι ή φοβίες με μικρή επίδραση στις καθημερινές σας δραστηριότητες είναι πιθανόν κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Αλλά, εάν παρατηρείτε τον εαυτό σας να αποφεύγει καταστάσεις ή δραστηριότητες λόγω ενός φόβου που έχετε και αυτό κάνει την καθημερινή ζωή άβολη, ήρθε η ώρα για επαγγελματική βοήθεια. Ακολουθούν σημάδια για να αναγνωρίσετε ότι πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια για τους φόβους σας:

- Νιώθετε πανικό ή άγχος που είναι έντονο

- Καταλαβαίνετε ότι ο φόβος σας είναι υπερβολικός και δεν αντιστοιχεί στο ερέθισμα

- Η καθημερινή σας ρουτίνα επηρεάζεται από την στενοχώρια λόγω αποφυγής ενεργειών

- Ο φόβος σας κράτα για έξι μήνες ή περισσότερο.

Τρόποι για να αντιμετωπίσετε τους φόβους σας

Η αντιμετώπιση των φόβων σας περιλαμβάνει τη λήψη μέτρων για να κατανοήσετε πώς σας επηρεάζουν και να σας βοηθήσει να αναθεώρησετε τις επιλογες σας. Είναι μια ευκαιρία να μετατρέψετε το αρνητικό σε θετικό, αν σκέφτεστε τι θα θέλατε να πετύχετε αν ο φόβος δεν σας εμπόδιζε.

Ακολουθούν κάποιοι τρόποι που θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τους φόβους:

  • Τι είναι αυτό που φοβάστε και γιατί; Προσδιορίστε τον φόβο σας και ξεκινήστε να επεξεργάζεστε αυτά που γνωρίζετε.

  • Από πού προήλθε και πόσο καιρό νιώθετε έτσι; Μερικές φορές χρειάζεται να εξερευνήσετε περαιτέρω τους φόβους σας για να κατανοήσετε μια πιθανή προέλευση. Μπορεί να είναι από μια αρνητική εμπειρία που είχατε στο παρελθόν η οποία δεν χρειάζεται να σας καθορίζει πια.

  • Μόλις μάθετε ποιος είναι ο φόβος σας, κάντε σχέδια για να τον αντιμετωπίσετε. Μερικοί άνθρωποι κάνουν μια λίστα με τους φόβους τους και επιλέγουν έναν -τον λιγότερο έντονο-για να ξεκινήσουν ένα πλάνο αντιμετώπισης.

  • Μπορείτε να απαριθμήσετε πράγματα που σχετίζονται με τον φόβο και να εργαστείτε πάνω σε αυτό ένα βήμα τη φορά, μιλώντας για αυτόν ή οπτικοποιώντας τον εαυτό σας να ολοκληρώνει τα βήματα. Η ιδέα είναι να ορίσετε έναν στόχο για το τι ελπίζετε να επιτύχετε όταν αντιμετωπίζετε τον φόβο σας.

  • Ξεκινήστε να έρχεστε σιγά σιγά σε επαφή με το ερέθισμα που προκαλεί φόβο. Η σταδιακή εξοικείωση βοηθά στη μείωση του συναισθήματος γιατί διαπιστώνετε στην πράξη πως αυτό που φοβάστε δεν πρόκειται να συμβεί.

  • Θυμηθείτε, και οι άλλοι άνθρωποι έχουν φόβους. Η έννοια του φόβου δεν είναι κάτι καινούργιο για τους περισσότερους ανθρώπους. Πώς κάποιοι άλλοι λειτουργούν διαφορετικά αν υπάρχει ο κίνδυνος που υποθέτετε; Κάντε μια πιο προσεκτική έρευνα με ρεαλιστικά στοιχεία για τα σενάρια που φοβάστε.

Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τους φόβους σας με τεχνικές αυτοβοήθειας ή με την ψυχοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών ομάδων θεραπείας και υποστήριξης. Όσο πιο γρήγορα απευθυνθείτε για βοήθεια, τόσο πιο εύκολο και γρήγορο θα είναι να απαλλαγείτε από τον φόβο, ώστε να απολαύσετε τη ζωή.

Comments


bottom of page